Het laat uw vennootschap niet ongemoeid!

Met een doorgedreven vereenvoudiging en flexibilisering wil de wetgever België attractiever en competitiever maken als vestigingsland voor ondernemingen. Een belangrijke modernisering die gepaard gaat met een nieuw Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV).
Om het overzicht te behouden, geven we de belangrijkste wijziging weer.

Een beperking van het aantal vennootschapsvormen

De wetgever herleidt de huidige 17 vennootschapsvormen tot 4 basisvormen:

• De besloten vennootschap (BV) als basisvennootschap met rechtspersoonlijkheid en beperkte aansprakelijkheid. Een flexibele vennootschapsvorm waarbij geen wettelijk minimumkapitaal meer vereist is. Het besloten karakter wordt eveneens gemilderd door bijvoorbeeld de mogelijkheid van een vrije overdracht.
• De naamloze vennootschap (NV) als vennootschapsvorm met rechtspersoonlijkheid en beperkte aansprakelijkheid voor grote en beursgenoteerde ondernemingen. Een naamloze vennootschap met één bestuurder wordt voortaan mogelijk.
• De maatschap als basisvennootschap zonder rechtspersoonlijkheid. De vennootschap onder firma (VOF) en de commanditaire vennootschap (CommV) blijven eveneens behouden onder de noemer maatschap met als verschil dat zij een (onvolkomen) rechtspersoonlijk hebben;
• De coöperatieve vennootschap (CV) die bestemd is voor vennootschappen met een coöperatieve gedachte. De behoeften van haar aandeelhouders evenals de ontwikkeling van economische en sociale activiteiten vormen de kern;

Met uitzondering van de coöperatieve vennootschap (3 personen) en de maatschap (2 personen) is het niet langer verplicht om een vennootschap op te richten met meerdere personen.

In een NV en BV kan je aandelen uitgeven met meervoudig stemrecht. Van het principe dat elk aandeel 1 stem heeft kan statutair afgeweken worden. Zo wordt het mogelijk aandelen te creëren met meervoudig stemrecht, zonder stemrecht, voorwaardelijke stemrecht, …

Het nieuwe vennootschapsrecht behoudt de begrippen vennoten en zaakvoerders exclusief voor de vennootschappen zonder rechtspersoonlijkheid. De algemene benaming is in het nieuwe recht “bestuurder” zoals in de naamloze vennootschap.

Het minimumkapitaal in een besloten vennootschap wordt afgeschaft

Voor de oprichting is geen maatschappelijk kapitaal meer vereist. Dit betekent dat het niet langer verplicht is om het minimumkapitaal van 18.550 euro te verzamelen. In de plaats komt een “toereikend aanvangsvermogen”. Een aanvangsvermogen dat bij de oprichting duidelijk toereikend moet zijn voor de normale uitoefening van je activiteit gedurende ten minste twee jaar. Essentieel daarbij is dat het aanvangsvermogen niet louter uit vreemd vermogen mag samengesteld zijn.
De afwezigheid van kapitaal wordt opgevangen door statutair te bepalen dat de inbreng bij de oprichting onbeschikbaar is. In de bestaande bvba’s wordt het kapitaal vanaf 1 januari 2020 van rechtswege omgezet in een onbeschikbare reserve welke niet uitgekeerd kan worden.
Waar de bescherming van de schuldeisers voorheen gevormd werd rond het begrip kapitaal, wordt deze nu bekomen rond de regels van de uitkering. Het begrip kapitaal wordt immers niet meer gehanteerd in het nieuwe vennootschapsrecht.

Onderscheid burgerlijke en handelsvennootschappen verdwijnt

Het bestaande onderscheid verdwijnt. In het nieuwe vennootschapsrecht vallen alle vennootschappen, verenigingen en stichtingen onder de noemer “ondernemingen”. Dit heeft als belangrijkste gevolg dat zij het faillissement kunnen aanvragen. Zij ressorteren daarbij onder de bevoegdheid van de ondernemingsrechtbank.

De vennootschappen en verenigingen worden verenigd in één wetboek

De vennootschappen en verenigingen onderscheiden zich voortaan louter door de winstuitkering. Een vennootschap wordt opgericht met als doel winst na te streven en die vervolgens uit te keren aan haar leden. Een vereniging kunnen ook onbeperkt winstgevende activiteiten uitoefenen maar hebben het verbod dit rechtstreeks of onrechtstreeks uit te keren aan haar leden.

Invoering van de statutaire zetelleer

De huidige wetgeving is van toepassing als de vennootschap haar werkelijke zetel, m.n. activiteit, bestuur en leiding, in België heeft. Een struikelblok voor vele internationale vennootschappen om zich in België te vestigen. Om aantrekkelijker te zijn, wordt met het WVV de statutaire zetelleer ingevoerd. Vennootschappen zullen aan het Belgische vennootschapsrecht onderworpen zijn wanneer hun statutaire zetel zich in België bevindt ongeacht hun activiteit, bestuur en leiding.

Wanneer wordt het nieuwe vennootschapsrecht op uw vennootschap toepasselijk?

Het nieuwe vennootschapsrecht treedt in werking op 1 mei 2019 en wordt geleidelijk van toepassing:

• Alle vennootschappen en verenigingen die opgericht of omgezet worden vanaf 1 mei 2019 vallen automatisch onder de nieuwe regelgeving;
• Zonder statutenwijziging worden volgende dwingende regels van kracht op 1 januari 2020:
  o Omvorming van het kapitaal in de BV in een statutair onbeschikbare eigen vermogensrekening;
  o Nieuwe benamingen en afkorting;
  o De regeling voor de winstuitkering in de BV;
  o De alarmbelprocedure.
• Bij een statutenwijziging na 1 januari 2020 moeten de bestaande vennootschappen hun statuten in overeenstemming brengen met de bepalingen van het nieuwe wetboek.

De bestaande vennootschappen en verenigingen hebben tot 1 januari 2024 de tijd om hun statuten in overeenstemming te brengen met het nieuwe vennootschapsrecht. Is uw vennootschap tegen die datum nog niet omgevormd, dan krijgt die van rechtswege de dichtst aanleunende rechtsvorm.
Om de complexiteit te vermijden, is het aangewezen de statuten van uw vennootschap voor 1 januari 2020 vrijwillig in overeenstemming te brengen met het nieuwe vennootschapsrecht. Maar ga hierbij niet overhaast te werk.