Wat is de vaccinatiegraad in uw onderneming?
Op 17 september 2021 besliste het Overlegcomité (waarin de federale en de gewestregeringen overleggen over hun coronaplannen) om werkgevers toe te laten kennis te nemen van de vaccinatiegraad van hun personeel. Het juridische kader werd federaal uitgewerkt en in Vlaanderen kreeg het meteen ook uitvoering.
Waarom wil u de vaccinatiegraad kennen?
Voor een werkgever is de vaccinatiegraad van het personeel een belangrijk gegeven. Als die hoog ligt, weet u dat de kans klein is dat er nog veel ernstig zieken zullen vallen. U kan de veiligheidsmaatregelen dan ook voorzichtig (!) versoepelen (bijvoorbeeld met betrekking tot het bedrijfsrestaurant, de mondmaskerplicht, het telewerk, …). Ligt de vaccinatiegraad laag, dan heeft u er belang bij om daar iets aan te doen en kan u bijvoorbeeld overwegen om een campagne te starten om de niet-gevaccineerden binnen uw onderneming alsnog te overtuigen om zich te laten vaccineren.
Op 24 september 2021 kwamen de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk naar buiten met een akkoord over de voorwaarden om de vaccinatiegraad op te vragen.
Geen namen, enkel cijfers
In eerste instantie kan u enkel geaggregeerde geanonimiseerde gegevens opvragen over de vaccinatiegraad in uw bedrijf. Die gegevens worden enkel ter beschikking gesteld van de arbeidsarts of van de interne of externe preventiedienst van de onderneming.
Ligt het aantal gevaccineerden binnen de onderneming tussen de 20% en de 90%, dan krijgt de arbeidsarts de precieze percentages.
Liggen ze lager dan 20%, of hoger dan 90%, dan wordt enkel dat gegeven meegedeeld en worden er geen precieze percentages gegeven.
Omvang van de onderneming
Volgens de federale regels kunnen enkel ondernemingen met minstens 50 werknemers de vaccinatiegraad opvragen. De redenering waarachter is dat het anders te gemakkelijk zou zijn om af te leiden wie wel of niet gevaccineerd is.
De arbeidsarts moet de cijfers doorgeven aan het comité PBW of bij afwezigheid daarvan, aan de vakbondsafvaardiging, zodat alle relevante actoren betrokken worden.
De arbeidsarts kan ook individueel sensibiliseren, door bijvoorbeeld de vaccinatiestatus na te gaan van de werknemer die zich bij de arbeidsarts aanbiedt voor een periodieke gezondheidsbeoordeling.
In alle omstandigheden moet tijdens sensibiliseringsactie de privacy van de werknemers gewaarborgd worden.
Vlaamse uitvoering
Op de dag dat het standpunt van de hogergenoemde Hoge Raad PBW werd bekendgemaakt, deelde Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Wouter Beke (in samenwerking met de minister van Werk en Economie, Hilde Crevits) mee dat, voor wat Vlaanderen betreft, er uitvoering kon gegeven worden aan een actieplan. Volgens dat plan kunnen de arbeidsgeneeskundige diensten zélf vaccineren.
De voorwaarden daarvoor zijn:
- dat de onderneming een vaccinatiegraad heeft van minder dan 70%,
- er minimaal 100 werknemers zijn, en
- de werknemers vrijwillig kunnen kiezen voor een vaccinatie op de werkvloer.
De onderneming moet de vraag eerst stellen aan de arbeidsgeneeskundige dienst. Enkel die dienst kan immers de vaccinatiegegevens opvragen en nagaan of aan de bovenstaande voorwaarden is voldaan.
Is dat het geval, dan kan de arbeidsgeneeskundige dienst contact opnemen met het lokaal vaccinatiecentrum om de vaccinatie te organiseren: men kan de werknemers naar het vaccinatiecentrum sturen of een mobiele eenheid laten langskomen in de onderneming.
De moeite waard ?
Een hoge vaccinatiegraad heeft niet alleen een groot maatschappelijk belang, maar heeft voor ondernemers ook een heel concreet ‘commercieel’ belang. Als een onderneming veel niet-gevaccineerde werknemers heeft, moet ze er rekening mee houden dat personeelsleden voor langere tijd werkonbekwaam kunnen worden door een corona-infectie en dat er zelfs coronaclusters kunnen ontstaan, waardoor de schade nog groter wordt. Wellicht zullen veel ondernemers dit zelf ook wel begrepen hebben en hebben zij al actie ondernomen, lang voor dit juridisch kader ontstond.
Maar op dit ogenblik blijft het vaccin een vrijwillige beslissing van elk individu en kan, of mag de ondernemer geen ongeoorloofde druk uitoefenen op zijn personeelsleden om hen tot vaccinatie aan te zetten.